Diagnoza psychologiczna w praktyce

W przypadku dorosłych potrzebne są co najmniej 3 spotkania*:

1. Wstępna konsultacja psychologiczna – określenie problemu i zakresu badania psychologicznego.
2. Przeprowadzenie badania psychologicznego – cennik oraz liczba spotkań diagnostycznych uzależnione są od rodzaju diagnozy.
3. Konsultacja omawiająca wyniki badania i propozycje dalszych oddziaływań.

*nie dotyczy diagnozy dla potrzeb medycyny pracy.

W przypadku dzieci przynajmniej 4 spotkania:

1. Wstępna konsultacja z samym rodzicem/rodzicami – określenie problemu i zakresu badania psychologicznego dziecka.
2. Obserwacja samego dziecka lub dziecka i rodzica – jeśli dziecko czuje się niepewnie bez rodzica lub trudność dotyczy relacji między dzieckiem a rodzicem, rozmowa prowadzona jest przez specjalistę z dzieckiem w trakcie wspólnej zabawy.
3. Badanie psychologiczne dziecka – to zadania do wykonania lub wypełnienie kwestionariuszy dla dziecka oraz kwestionariuszy dotyczące dziecka dla wypełniane przez rodzica; cennik i liczba spotkań diagnostycznych uzależnione są od rodzaju diagnozy).
4. Konsultacja z rodzicem w celu omówienia wyników badania i propozycje dalszych działań.

MOŻLIWA DIAGNOZA:

Poziomu rozwoju dziecka (od 5 roku życia) i nastolatka (do 20 lat)

To określenie mocnych i słabych stron ogólnego rozwoju dziecka, w tym: funkcji poznawczych, umiejętności szkolnych, funkcji motorycznych, kompetencji społecznych i emocjonalnych. Przydatne jest ono do określania odpowiedniej formy stymulowania rozwoju dziecka, by rozwijało się lepiej. Następnie stawiana jest wstępna diagnoza możliwych zaburzeń rozwoju. Może być ona podstawą wydania opinii psychologicznej do przekazania szkole dziecka oraz być podstawą złożenia wniosku o wydanie orzeczenia do komisji orzekających.

Potencjału intelektualnego dzieci (od 5 roku życia) i młodzieży

Czyli określenie mocnych i słabych stron intelektu dziecka. Przydatne jest ono do określenia deficytów i sposobów ich wyrównywania, diagnozowania niepełnosprawności intelektualnej, diagnozowania ponadprzeciętnych zdolności dziecka. Może być to podstawą wydania opinii psychologicznej do przedstawienia w szkole dziecka oraz być podstawą złożenia wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego przez poradnię psychologiczno pedagogiczną.

Gotowości szkolnej lub trudności szkolnych*

Jest to określenie poziomu umiejętności psychomotorycznych, kompetencji szkolnych, kompetencji społeczno-emocjonalnych, postaw wobec pracy oraz zdolności adaptacyjnych, tj. przystosowania się do różnych sytuacji i środowisk. Może być to podstawą wydania opinii psychologicznej z zaleceniami do dalszej pracy z dzieckiem dla rodzica i szkoły dziecka.

*w przypadku istnienia podejrzenia dysleksji, dyskalkulii, itp. konieczna będzie dodatkowo diagnoza pedagogiczna, np. w poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Temperamentu lub osobowości

Czyli określenie cech dziecka* lub dorosłego, mocnych stron oraz występowania możliwych trudności. Przydatne jest ono przy doradztwie zawodowym lub określaniu rodzaju problemów emocjonalnych i indywidualnych potrzeb oraz adekwatnych form pomocy psychologicznej.

*w przypadku dziecka – diagnoza temperamentu, u dorosłych – możliwa diagnoza temperamentu i osobowości.

Zaburzeń psychicznych, emocjonalnych i zachowania dziecka

To określenie przyczyn skłonności do pewnych reakcji emocjonalnych, np.: agresji, płaczliwości, czy izolacji. Diagnoza ta może dotyczyć prawdopodobieństwa istnienia stanów zaburzenia zdrowia psychicznego (m.in. depresja, zaburzenia adaptacyjne, zaburzenie opozycyjno-buntownicze). Przydatna jest ona do dobrania optymalnych form leczenia psychiatrycznego*, wsparcia i terapii psychologicznej.

*w przypadku dużego prawdopodobieństwa występowania zaburzenia zdrowia psychicznego oprócz diagnozy psychologicznej konieczna jest konsultacja z lekarzem psychiatrą dziecięcym.

Zaburzeń rozwoju (Spektrum Autyzmu*, ADHD)

Czyli określenie z jakiego powodu dziecko zachowuje się „niewłaściwie” tj.: nie rozumie norm społecznych, ma trudność z panowaniem nad złością i poziomem energii, ma problemy rówieśnicze, izoluje się od innych ludzi, ma trudność z utrzymaniem koncentracji uwagi przez co nie wywiązuje się z obowiązków, boi się neutralnych rzeczy oraz nie umie się zorganizować.

*wstępna diagnoza prawdopodobieństwa występowania spektrum autyzmu; w przypadku dużego prawdopodobieństwa konieczne jest pogłębienie diagnozy i konsultacja z lekarzem psychiatrą dziecięcym.